تاثیز ک د ای سیستی ي آلی بز ريی جذب عىاصز غذایی K P N ي عملکزد کمی گیا داريیی گطىیش

Transcription

1 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 صفحه تاثیز ک د ای سیستی ي آلی بز ريی جذب عىاصز غذایی K P N ي عملکزد کمی گیا داريیی گطىیش )Corndrum stvum L.( 2 1* اسما بستامی مجید مجیدیان کاسؿ اػی اسؿذ صساػت دا کذ ػل م کا سصی دا گا گیالى اػتادیاس گش صساػت دا کذ ػل م کا سصی دا گا گیالى * هؼ ل هکاتث :.8410@yoo.om.2.1 تاریخ دریافت: 1393/8/29 تاریخ پذیزش: 1393/11/29 چکید ت ه ظ س تشسػی تاثیش قاسچ هیک سیضا ک د فؼفات صیؼتی داهی تش ػولکشد کوی کیفی گیا داس یی گ یض یک آصهایؾ فاکت سیل ػ ػاهلی دس قالة طشح تل ک کاهل تلادفی تا 18 تیواس ػ تکشاس ت ك ست هضسػ ای دس ػال 1392 دس ؿ شػتاى خشمآتاد اجشا ؿذ. فاکت س ای ه سد آصهایؾ اػتفاد اص قاسچ هیک سیضا دس د ػطح ک د فؼفات صیؼتی ک د داهی دس ػ ػطح ت وشا یک کشت ت ػ اى ؿا ذ ک د ؿیویایی ) یتش طى فؼفش پتاػین ت هیضاى کیل گشم دس کتاس( دس ش تکشاس ت د هقایؼ آى تا تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی یض دس قالة طشح تل ک کاهل تلادفی ك ست گشفت. تایج هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیؾتشیي تؼذاد ؿاخ ای فشػی )23/5( ط ل سی )23/83 ػا تیهتش( هیضاى غلظت یتش طى )3/93 دسكذ( فؼفش )3/67 دسكذ( پتاػین )1/41 دسكذ( دا ػولکشد ػشؿاخ گلداس )1902/67 کیل گشم دس کتاس( ػولکشد دا )1780/67 کیل گشم دس کتاس( تش اثش تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی حاكل ؿذ ک ت تشتیة دسكذ تیتش اص ؿا ذ ت د. اثش هتقاتل هؼ ی داسی دس تیي تلقیح هیک سیضا ک د فؼفات صیؼتی ها ذ ؿذ. طثق تایج حاكل اص ایي پظ ؾ تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت تشیي ؿشایط سا ج ت دػتیاتی ت تیتشیي ػولکشد کوی دس گیا داس یی گ یض دس ػیؼتن کا سصی پایذاس فشا ن آ سد اػت. ياص ای کلیدی: ػولکشد دا ک د داهی گ یض هیک سیضا یتش طى مقدم 1 گ یض گیا ی یکػال اص تیش 60 تا 100 ػا تیهتش اػت )اهیذتیگی تا ام ػلوی. L Corndrum stvum 2 چتشیاى اػت ک استفاع ػاق آى د س سؿذ آى 100 تا 120 س ص 1376(. اػا غ هی گ یض دس ك ایغ داس یی آسایی ت ذاؿتی س غي هی آى دس ك ایغ غزایی داس یی کاستشد داسد )ػفیذکي 1378(. اص ایي گیا ت ػ اى ضنک ذ غزا ضذ فخ اؿت اآ س تشطشفک ذ دسد ای ػضال ی آساهؾتخؾ یض اػتفاد هیؿ د )دهیت 2004(. کا سصی پایذاس تا سػایت اك ل اک ل طیک هی- ت ا ذ ضوي ایجاد ت اصى دس هحیط صیؼت کاسآیی اػتفاد اص ه اتغ سا افضایؾ د ذ صهی ت ش سی تشای هذت صهاى ط ال یتشی سا تشای ا ؼاى فشا ن ػاصد. یکی اص اسکاى اكلی دس کا سصی پایذاس اػتفاد اص ک د ای صیؼتی دس اک ػیؼتن ای صساػی تا ذف حزف یا کا ؾ قاتل هالحظ دس هلشف اد ای ؿیویایی اػت. ک د ای صیؼتی ؿاهل ه اد گ ذاس ذ ای تا جوؼیت هتشاکن یک یا 1. Cornder 2. Apee 94

2 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... چ ذ ع جا ذاس هفیذ خاکصی یا ت ك ست فشآ سد هتات لیک ایي ه ج دات اػت ک ت ه ظ س تاهیي ػ اكش غزایی ه سد یاص گیا دس اک ػیؼتن ای صساػی ت کاس هی- س ذ. قاسچ ای هیک سیضا یکی اص ا اع ک د ای صیؼتی ت ؿواس هیس د گیا اى صساػی ک داسای ساتط وضیؼتی تا سی اغلة اػت اص طشیق افضایؾ جزب ػ اكش غزایی هثل فؼفش یتش طى تشخی اص ػ اكش کنهلشف افضایؾ جزب آب ت لیذ سه ى ای گیا ی کا ؾ تاثیش ه فی ت ؾ ای هحیطی افضایؾ هقا هت دس تشاتش ػ اهل تیواسیصا ػثة ت ث د دس سؿذ ػولکشد گیا اى هیضتاى دس ػیؼتن ای کا سصی پایذاس هیؿ ذ )ؿاسها 2002(. یکی اص ه نتشیي آثاس هیک سیضا افضایؾ ػولکشد گیا اى صساػی اػت. قاسچ ه جة افضایؾ ػطح تواع سی ا ت د یال آى ه جة افضایؾ ػولکشد هیؿ د )کاسلیي تش ى 1982(. دس پظ ؾ آسیاگادا وکاساى )2007( ک 3 تش س ی گیا داس یی اکالیپت ع ا جام ؿذ ها ذ گشدیذ ک کاستشد د گ قاسچ هیک سیضا ت ام ای Glomus G. desertol mossee ه جة افضایؾ قاتل هالحظ صى خک غلظت یتش طى فؼفش پتاػین دس گیا دس هقایؼ تا ؿا ذ ؿذ. دس ایي تحقیق پظ گشاى دسیافت ذ ک وضیؼتی هیک سیضایی اص طشیق ایجاد ػیؼتن سی ای اصکتش ف ر آى ت ه افز تاسیک خاک ػثة ت ث د جزب آب ػ اكش غزایی پشهلشف ؿذ اػت. دس پظ ی دیگش کاستشد د گ قاسچ هیک سیضای Glomus fsultum Glomus mrorpum هیضاى فؼفش سا دس ا ذام ای دسه nun( )Artems افضایؾ داد تا افضایؾ تؼذاد ؿاخ ای فشػی ػثة تاال سفتي ػولکشد هاد خک ایي گیا ؿذ )چادسی وکاساى.)2007 تاکتشی ا سیضجا ذاساى حلک ذ فؼفات ک ؿاهل اغلة ؼت ذ تا ت لیذ اػیذ ای آلی ه جة افضایؾ حاللیت فؼفات ای هؼذ ی کن هحل ل ظیش ػ گ فؼفات هیؿ ذ. نچ یي تؼیاسی اص آى ا تا ت لیذ آ ضین ای فؼفاتاص ػثة آصاد ؿذى فؼفش اص تشکیثات آلی یض هیؿ د )جای اس وکاساى 2002(. تایج تحقیق ی ػف وکاساى )2004( حاکی اص آى اػت ک دس گیا داس یی هشین گلی اػتفاد اص ک د ای صیؼتی ػثة افضایؾ صى خک ا ذام ای ایی گیا دس چیي ا ل د م طی د فلل ؿذ. ایي هحققاى اظ اس داؿت ذ ک ک د ای صیؼتی حا ی سیضه ج دات جایگضی ی آى ا تا ت ظینک ذ ای سؿذ هل ػی دس ت ث د ػولکشد هشین گلی کاسایی تاالیی داسد. ک د داهی اص طشیق افضایؾ ه ع خاک رسات خاک سا ت ن هتلل آى ا سا اص فشػایؾ آتی تادی هل ى هیداسد دس ك ست اضاف ؿذى ت ک د ای هؼذ ی هیت ا ذ تاثیش جثشا ی تکویلی دس تشداؿت تاؿذ )ؿشیفی ػاؿ سآتادی وکاساى 1381(. تایج تشسػی- ای کاس تا )2009( ػالن آ اد )2005( اى داد ک کاستشد ک د داهی ه جة ت ث د ػولکشد گیا داس یی گ یض تحت ؿشایط هضسػ ای هیؿ د. کاست ی ه لي )2008( اظ اس داؿت ذ ک اػتفاد اص ک د داهی ه جة افضایؾ ػ اكش هؼذ ی دا هیؿ د. اص آى جا ک س یکشد ج ا ی دس ت لیذ گیا اى داس یی ت ػوت ت ث د کویت کیفیت ػالهت هاد ه ثش اػت ت ظش هیسػذ ک تغزی ػالن ایي گیا اى اص طشیق کاستشد ک د ای صیؼتی تیؾتشیي تطاتق تا ا ذاف ت لیذ گیا اى داس یی سا داسد ک ه جش ت ت ث د ػولکشد کوی کیفی آى ا هیؿ د ( کاپ س وکاساى 2002(. ذف اص ایي تحقیق تشسػی تاثیش قاسچ هیک سیضا ک د فؼفات صیؼتی داهی تش تؼذاد ؿاخ ای فشػی ط ل سی ػولکشد ػشؿاخ گلذاس ػولکشد دا غلظت یتش طى فؼفش پتاػین دا گ یض هقایؼ ک د ای صیؼتی تا ک د داهی هقایؼ ک د ای صیؼتی تا ؿا ذ ؿیویایی دس ایت تؼییي ت تشیي ػط ح ک د فؼفات صیؼتی داهی دس ؿشایط آب ایی ؿ شػتاى خشمآتاد ت د. 3. Eulyptus gloulus 05

3 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 م اد ي ريش ا آصهایؾ دس ت اس ػال 1392 دس هضسػ ای دس خشمآتاد اتؼت ت ػاصهاى ج اد کاس صی اػتاى لشػتاى تا ه قؼیت ط ل جغشافیایی 48 دسج 12 دقیق ؿشقی ػشم 35 دسج 53 دقیق ؿوالی استفاع اص ػطح دسیا 1580 هتش تیی کوی دها ت تشتیة دسج ػا تیگشاد اجشا ؿذ. پظ ؾ تا اػتفاد اص آصهاایؾ فاکت سیال ػا ػااهلی ؿاهل قاسچ هیک سیضا )M( دس د ػطح )ػذم تلقایح ; M 1 P 3 P 2 تلقیح ; 2 M( ػاهل ک د فؼفات صیؼتی )P( دس ػ ػطح ;70 ;35 P 1 =0( کیل گشم دس کتاس( ک د داهی )F( دس ػ ػطح ;0( 1 F 3 ;20 F 2 ;10 F تي دس کتاس( دس قالة طشح تلا ک کاهال تلاادفی تاا 18 تیوااس ػا تکشاس ا جام ؿذ. وچ یي یک کشت ت ػ اى ؿا ذ کا د ؿیویایی اص ا ع ا س ػا پش فؼافات تشیپال ػا لفات پتاػین ) یتش طى فؼافش پتاػاین تا هیاضاى کیل گشم دس کتاس( دس ش تکشاس قشاس داد ؿاذ هقایؼا آى تا تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی یض دس قالة طاشح تل ک کاهل تلاادفی تاا 19 تیوااس ػا تکاشاس كا ست گشفت. اتؼاد کشت ا 2 2 هتش فاكل کشت ا یاک هتاش فاكل تیي تکشاس ا د هتش دس ظش گشفتا ؿاذ. ا ع خااک ه سد آصهایؾ اص ع ل هی سػی ت د کا تاایح تجضیا آى دس جذ ل 1 آهاذ اػات. تا ه ظا س آگاا ی اص ضایؼت ػ اكش غازایی دس احاذ ای آصهایای قثال اص کاؿات اص خاک و تشداسی ت ػوال آهاذ. یتاش طى کال تا س ؽ تشه اش ه لا ا ی )1982( فؼافش قاتال جازب تا س ؽ ا لؼي ػ هشص )1982( تافت خاک تا س ؽ یاذس هتش )جی تادس 1986( پی- اچ و ای خااک دس ػلااس تافت خاک 1:2/5 خاک ت آب ت ػایل دػاتگا پای- اچ هتاش هاذل 620 ا ن قاتلیات اذایت الکتشیکای دس ػلااس اؿاثاع خاک ت ػط دػتگا ذایت ػ ج ا ان هاذل 664 ا اذاص - گیشی ؿذ )س آدع 1996(. پتاػین قاتل جزب تا اػاتفاد اص ػلاس گیشی اػتات آه ی م ا ذاص گیشی ؿذ. ک د داهای ه سد اػتفاد قثل اص هلاشف تاش اػااع س ؽ کااست ی ه لي )2008( تجضی ؿذ تاا دسكاذ ػ اكاش آى هاخق ؿ د. اػوال ک د ای ؿایویایی ػا پش فؼافات تشیپال ػ لفات پتاػین دس صهاى کاؿت ت ك ست ا اسی کا د ا س دس ػا هشحلا صهااى کاؿات ا ایال ػااق د ای گلذ ی ت د. وچ یي اػوال ک د داهی پ ػیذ ک اص هث اغ گااا ی تاا د دس اػااف ذ 1391 ا جااام ؿااذ. هایاا تلقاایح هیک سیضایی ک ت ك ست ا ذام فؼال قاسچی )ؿاهل اػپ س یاف سیا ( تا د حاا ی گ ا ای قااسچ هیکا سیضا Glomus mossee ت د )ک اص ه ػؼ خاک آب کاش ph خاک ت ی ؿذ(. ش تزس آغت تا هایا تلقایح هیکا سیضایی دس حذ د ا ذام فؼال قاسچی دسیافت هیکاشد. کا د فؼفات صیؼتی حا ی ػ گ فؼفات هؼذ ی یک گ اص تاکتشی ای حلک اذ فؼافات Pseudomo strt ت د )ک اص ه ػؼ خاک آب کش ت ی ؿذ( کا دس اش گاشم اص آى دس حاذ د 10 5 تااکتشی فؼاال جا د داؿات. کاؿات تازس گا یض تا د هحلای ا اذ )کا اص هشکاض تحقیقات گیا اى داس یی اكف اى ت ی ؿذ ت د( دس تن فش سدیي ػال 1392 پغ اص ایي ک تخی اص تز س ه سد ظش تا های تلقایح هیکا سیضایی هخلا ؿاذ ذ ا جاام تالفاكل آتیاسی ك ست گشفت. جديل 1- وتایج تجشی ضیمیایی خاک ي ک د دامی ذایت الکتشیکی )دػیصیو غ تش هتش( ه اد آلی )دسكذ( یتش طى فؼفش پتاػین )دسكذ( )هیلیگشم تش کیل گشم( ل هی سػی / 8 0 / 16 0 / 87 1 / 15 7 / / / 7 18 / 7 ک د داهی 8 05

4 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... دس هشحل ظ س چ اسهیي تشگ تشاکن کاؿت تش اػاع د یؼت پ جا ضاس ت ت دس کتاس )10 40 ػا تیهتش( ت ظین ؿذ. ػولیات هثاسص تا ػلف ای شص هضسػ دس ػ تت ت س ؽ هکا یکی ت ػیل دػت ك ست گشفت. ػولیات آتیاسی یض پغ اص ػثض ؿذى اػتقشاس ش ؿؾ س ص یکتاس ا جام گشفت. ج ت تؼییي ػولکشد ػشؿاخ گلداس دس هشحل گلد ی کاهل اص ش کشت د ت ت ا تخاب ػپغ ػشؿاخ ا جذا دس ػای دس هجا ست ای آصاد خک ػپغ ت صیي ؿذ ذ. ت ه ظ س تؼییي ػولکشد دا دس احذ ػطح اص خط هیا ی ش کشت هؼادل یک هتش هشتغ ت ت ا ت س ؽ دػتی تشداؿت پغ اص خک ؿذى دس ای آصاد دس ػای دس گ ی ای دس تؼت ک تیذ دا آى ا جذا ؿذ. ج ت تؼییي غلظت ػ اكش غزایی ) یتش طى فؼفش پتاػین( ه ج د دس تزس گ یض یک و 20 گشهی اص ش کشت ت ط س تلادفی ت ی ؿذ. و ای فشا ن ؿذ پغ اص خک کشدى دس آ ى 70 دسج ػا تیگشاد ت هذت 48 ػاػت ت ػیل آػیاب تشقی پ دس ؿذ دس ایت ت س ؽ ضن ت ػط اػیذ ػ لف سیک اػیذ ػالیؼیلیک آب اکؼیظ ػل ین ػلاس آى ا ت ی ؿذ )اهاهی 1375( تشای ا ذاص گیشی کلی ػ اكش ه سد ظش دا گ یض اص ایي ػلاس اػتفاد ؿذ. هیضاى دسكذ یتش طى دا تا اػتفاد اص س ؽ تیتشاػی ى تؼذ اص تقطیش ت کوک دػتگا کجلتک ات آ الیضس nlyzer( )Tetor Kjlte uto 10 هقذاس فؼفش تا اػتفاد اص س ؽ س گ ػ جی )س گ صسد ه لیثذات- ا ادات( ت کوک دػتگا اػپکتش ف ت هتش هیضاى پتاػین تا اػتفاد اص س ؽ ش ؿؼل ایی ت کوک دػتگا فلین ف ت هتش ا ذاص گیشی ؿذ ذ )اهاهی 1375(. ج ت تجضی تحلیل داد ا اص شمافضاس آهاسی SAS اػتفاد ؿذ. نچ یي تشای هقایؼ هیا گیي اص آصه ى ت کی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ اػتفاد ؿذ. وتایج ي بحث تعداد ضاخ ای فزعی گلد ىد تشاػاع تایج تجضی اسیا غ تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ گ یض ت ػط ػ ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی ک د داهی دس ػطح احتوال یک دسكذ اثش هتقاتل د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ هؼ یداس ؿذ )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تؼذاد ؿاخ - ای فشػی گلد ذ دس تلقیح هیک سیضایی )17/7( دس حذ د 101 دسكذ تیؾتش اص ػذم تلقیح )8/77( ت د )جذ ل 4(. چادسی وکاساى )2007( تا کاستشد د گ اص قاسچ هیک سیضا گضاسؽ کشد ذ ک تؼذاد ؿاخ ای فشػی گیا دسه ؼثت ت ؿا ذ افضایؾ یافت اػت. تایج حاكل اص تحقیق ػایل تاگیاسا گ ای هختلف قاسچ هیک سیضای گیا داس ییforskol Coleus تؼذاد ؿاخ ا دس گیا اى تحت )2005( دس تشسػی اثش آستاػک الس تش سؿذ حاکی اص آى اػت ک ؼثت ت ؿا ذ افضایؾ یافت. تا ایي حال تیواس قاسچ هیک سیضا ػلیآتادی فشا ا ی وکاساى )1387( دس پظ ؾ خ د تش س ی گیا داس یی گ یض گضاسؽ کشد ذ ک تلقیح هیک سیضا تاثیش هؼ یداسی تش تؼذاد ؿاخ ای فشػی گ یض ذاؿت. هقایؼ هیا گیي ا تیا گش آى ت د ک هیاى ػط ح هختلف ک د فؼفات صیؼتی اختالف هؼ یداسی ج د داسد ت ح یک تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )16/18( حذ د 56/4 دسكذ تیؾتش اص کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس )10/34( حذ د 22/4 دسكذ تیؾتش اص کاستشد 35 کیل گشم دس کتاس )13/17( ؿذ )جذ ل تحشیک سؿذ سا ت.)4 ػتاس گاػ س )1987( ػلت ت لیذ اکؼیي جیثشلیي ت ػط تاکتشی ای حلک ذ فؼفات گضاسؽ کشد ذ. افضایؾ تؼذاد ؿاخ ای فشػی تش اثش کاستشد ک د فؼفات صیؼتی دس ساصیا ت ػط هشادی وکاساى )2010( گضاسؽ ؿذ اػت. 05

5 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 ه اتغ تغییش )S.O.V( جديل 2- تجشی ياریاوس صفات گطىیش تحت تاثیز ک د ای سیستی ي دامی دسج آصادی هیا گیي هشتؼات MS( ) )df( تؼذاد ؿاخ ط ل سی ای فشػی ػولکشد ػشؿاخ ػولکشد دا گلذاس غلظت یتش طى دا غلظت فؼفش دا غلظت پتاػین دا 0/009 0/ 64 0/ / / 35 0/ / تکشاس /84 0/34 0/34 0/097 0/06 0/037 7/54 9/ / / / / / 35 * 0/14 0/ 21 0/02 0/02 0/0018 0/ /74 0/064 99/ / / 24 0/ / 93 0/27 0/ /74 0/ /29 456/96 * 0/003 0/0004 0/ /36 تلقیح هیک سیضا 1 153/75 ک د فؼفات صیؼتی 2 24/35 ک د داهی 2 * 22/16 هیک سیضا ک د فؼفات صیؼتی 4 2/42 هیک سیضا ک د داهی 4 0/99 ک د فؼفات صیؼتی ک د داهی 4 0/006 0/029 0/ / /35 0/0019 0/67 اثش هتقاتل ػ فاکت س 4 0/014 0/ 034 0/ / / 64 0 / 002 4/ خطای آصهایی 6 34 * ت تشتیة هؼ ی داس دس ػطح احتوال پ ج یک دسكذ غیش هؼ ی داس ه اتغ تغییش تکشاس تیواس خطای آصهایی ضشیة تغییش )دسكذ( جديل - 3 تجشی ياریاوس صفات گطىیش تحت تاثیز ک د ای سیستی دامی ي ضا د دسج آصادی 2 تؼذاد ؿاخ - ای فشػی 11/99 ط ل سی 59/28 ػولکشد ػشؿاخ گل- داس 71721/63 هیا گیي هشتؼات ػولکشد دا 2395/86 غلظت یتش طى دا 0/62 غلظت فؼفش دا 0/59 غلظت پتاػین دا 0/01 * 0/11 0/014 13/5 0/6 0/035 6/8 0/78 0/017 4/8 3120/ /21 5/6 1770/ /61 3/8 * 50 3/05 9/7 89/37 4/37 13/ هقایؼ هیا گیي اثشات هتقاتل د ػاهل تلقیح ک د فؼفات صیؼتی یض داسای اختالف هؼ یداسی ت د ت - ح ی ک تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ دس تیواس حا ی تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی )21/93( دس هقایؼ تا تیواس ػذم تلقیح کاستشد 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی )9/23( 137/5 دسكذ افضایؾ یافت )جذ ل 5(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي ػطح ا ل ػ م ک د داهی تفا ت هؼ یداسی ج د داسد ت * ت تشتیة هؼ ی داس دس ػطح احتوال پ ج یک دسكذ غیش هؼ ی داس ک ط سی تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ تش اثش کاستشد 20 تي دس کتاس )14/37( دس حذ د %19/4 تیؾتش اص کاستشد كفش تي دس کتاس )12/04( ؿذ )جذ ل.)4 دس آصهایی هلشف 30 تي دس کتاس ک د داهی ه جة افضایؾ ؿاخ - ای فشػی تات آلوا ی ).L )Mtrr moll ؿذ )ج اى ک چکی 1382(. ت احتوال صیاد ک د داهی اص طشیق فشا وی هطل ب ػ اكش غزایی پشهلشف کن هلشف ؿذت تش س ی فت ػ تض ت لیذ صیؼت ت د گ یض تاثیش هثثت داؿت ه جة ت ث د تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ ؿذ. هقایؼ هیا گیي ا دس جذ ل 6 اى داد ک کن- تشیي تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ )4/3( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی تیؾ- تشیي تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ )23/5( هشت 05

6 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... ت تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف کیل گشم ک د 70 فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس 57 حذ د دسكذ کنتش 247 دسكذ تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )6/76( ؿذ )جذ ل 6(. ؿایذ ت دلیل کن ت دى هیضاى فؼفش خاک تاهیي کافی آى ت ػط ک د فؼفات صیؼتی تؼذاد ؿاخ ای فشػی گل د ذ افضایؾ هؼ ی- داسی یافت اػت. هیگا ذ وکاساى )2004( ت ایي تیج سػیذ ذ ک تلقیح کشفغ تا ک د ای صیؼتی تیواس ه جة افضایؾ هؼ یداس تؼذاد ؿاخ ای فشػی گیا دس هقایؼ تا ؿا ذ ؿذ. ط ل ریط تش اػاع تایج تجضی اسیا غ ط ل سی گ یض ت ػط د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی اثش هتقاتل ایي د ػاهل دس ػطح احتوال یک دسكذ جديل 4- مقایس میاوگیه میشان جذب عىاصز غذایی ي عملکزد کمی گطىیش تحت تاثیز کاربزد ک د ای سیستی ي دامی تؼذاد ؿاخ ای فشػی گل د ذ ط ل سی )ػا تیهتش( غلظت یتش طى دا )دسكذ( غلظت فؼفش دا )دسكذ( غلظت پتاػین دا )دسكذ( ػولکشد ػشؿاخ گل داس )کیل گشم دس کتاس( ػولکشد دا )کیل گشم دس کتاس( 1015/ /56 0/77 2/38 2/34 15/16 8/ قاسچ 77 M 1 هیک سیضا 1579/ / / /39 1/02 0/77 2/7 2/51 2/9 2/5 21/05 15/5 17/77 M 2 10/34 ک د P 1 فؼفات صیؼتی 1256/ / / /89 0/86 1/04 2/69 3/04 2/68 3/08 18/25 20/58 13/17 P 2 16/18 P / /17 0/82 2/67 2/66 17/25 12/04 F / 61 0/89 2/73 2/71 17/8 13/28 F 2 ک د داهی 1341/ /94 0/97 2/85 2/87 19/28 14/37 F 3 در ز ست ن میاوگیه ایی ک حداقل یک حزف مطتزک دارود تفايت معىیداری اس وظز آسم ن ت کی در سطح احتمال پىج درصد ودارود. ػذم تلقیح هیک سیضا = 1 M تلقیح هیک سیضا= M 2 ک د فؼفات صیؼتی )P( دس ػ ػطح =0( 1 P 3 ;7 P 2 ;35 P کیل گشم دس کتاس(. تیمار داهی) F ( تش حؼة تي دس کتاس هی تاؿذ ک د فؼفات صیؼتی) P ( تش حؼة کیل گشم دس کتاس ک د جديل 5- مقایس میاوگیه بزخی صفات گطىیش تحت تاثیز اثز بز مکىص تلقیح میک ریشا ي ک د فسفات سیستی تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ ط ل سی )ػا تیهتش( غلظت یتش طى )دسكذ( غلظت پتاػین )دسكذ( ػولکشد ػشؿاخ گل- داس )کیل گشم دس کتاس( ػولکشد دا )کیل گشم دس کتاس d 813/63 d 1224/97 0/7 e 2/16 15/6 6/44 M 1 P 1 948/1 d d 1352/87 0/74 ed 2/29 16/03 9/33 M 1 P /77 0/91 2/55 15/8 9/23 M1P /07 0/84 2/82 17/4 14/25 M2P1 1435/ /7 1787/93 0/96 3/06 20/41 16/9 M 2 P /2 1885/97 1/22 3/6 25/3 21/93 M2P3 دس ش ػت ى هیا گیي ایی ک حذاقل یک حشف هتشک داس ذ تفا ت هؼ یداسی اص ظش آصه ى ت کی ذاس ذ. ػذم تلقیح هیک سیضا = 1 M تلقیح هیک سیضا= M 2 ک د فؼفات صیؼتی )P( دس ػ ػطح =0( 1 P 3 ;7 P 2 ;35 P کیل گشم دس کتاس( 09

7 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 هؼ یداس ؿذ )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي تلقیح هیک سیضا )21/05 ػا تیهتش( ػذم تلقیح )15/16 ػا تیهتش( تفا ت هؼ یداسی ج د داسد )جذ ل 4( ت ط سی ک ط ل سی دس تلقیح تا هیک سیضا دس حذ د 38/8 دسكذ تیؾتش ت د. فؼفش ػثة افضایؾ ػولکشد صیؼتی هیؿ د ش چ تش پیکش گیا افض د هیؿ د گیا ت ػیؼتن سی ای ق ی تضسگتشی یاص داسد. اص ایي س هیت اى تیج گشفت ک ط ل سی گیا اى تحت تاثیش هیک سیضا افضایؾ هییاتذ. دس سی گیا اى تلقیح ؿذ تا هیک سیضا ط ل سی تیتش ا ؼاتات آى ػیغتش ت د ثال آى صى سی تیتش هی- ؿ د. ت اتشایي هیت ا ذ دس جزب ػ اكش غزایی کاسایی تیتشی داؿت تاؿذ. تذیي تشتیة ایي قاسچ ا هی ت ا ذ تا تاثیش س ی سی حجن صیادتشی اص خاک سا ؼثت ت گیا اى غیش هیک سیضایی کا ؽ ک ذ ػثة افضایؾ دػتشػی ػ اكش غزایی ه ج د دس احی سی ؿ ذ. ج ؿی وکاساى )2007( دس هطالؼ ای ک تش س ی گیا داس یی تقاتی ا جام داد ذ اظ اس داؿت ذ ک تلقیح سی ایي گیا تا هیک سیضا ه جة افضایؾ ط ل سی گیا ؿذ اػت. هقایؼ هیا گیي تیواس ا تیاىگش آى ت د ک هیاى ػطح ا ل ػ م ک د فؼفات صیؼتی اختالف هؼ یداسی ج د داسد ت ح ی ک ط ل سی تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )20/58 ػا تیهتش( دس حذ د 32/7 دسكذ تیؾتش اص کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس )15/5 سا 128 دسكذ ؼثت ت ؿا ذ افضایؾ داد )تاتا ا آ ت اى 2005(. ایي تیج تیا گش کاسایی ػیؼتن وضیؼتی هیک سیضایی دس ا تقال ػ اكش غزایی ت گیا هیضتاى اػت. 8/56( هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کنتشیي ط ل سی ػا تیهتش( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی تیؾتشیي ط ل سی )26/83 ػا تیهتش( هشت ت تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس حذ د %56 کنتش %100 تیتش اص ؿا ذ ؿیویایی )13/4 ػا تیهتش( ؿذ )جذ ل 6(. افضایؾ ط ل سی گیا تا اػتفاد اص ک د ای صیؼتی ت ػط ساػ وکاساى )2008( گضاسؽ ؿذ اػت. ت ظش هیسػذ ک تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی هطل ب دس هقایؼ تا ؿا ذ ؿیویایی ت هشاتة ؿشایط ه اػةتشی اص ظش دػتشػی ت ػ اكش غزایی سا تشای افضایؾ سؿذ سی گ یض فشا ن هیآ س ذ. غلظت ویتزيصن داو هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي تلقیح هیک سیضایی )2/9 تفا ت هؼ یداسی ج د داسد ت دسكذ( ػذم تلقیح )2/34 دسكذ( یتش طى دا دس تلقیح تا هیک سیضا دس حذ د ح ی ک غلظت 24 دسكذ تیؾتش ت د )جذ ل 4(. ایي تیج تا تیج پظ ؾ آسیاگادا وکاساى )2007( تش س ی گیا داس یی اکالیپت ع هطاتقت داسد. آى ا ها ذ کشد ذ ک کاستشد د گ اص قاسچ هیک سیضایی ت ام ای G. Glomus mossee desertol ه جة افضایؾ قاتل هالحظ غلظت یتش طى دس اکالیپت ع )ت تشتیة 3/51 2/96 دسكذ( دس هقایؼ تا ػذم تلقیح )1/76 دسكذ( ؿذ. پظ گشاى دس ایي آصهایؾ افضایؾ غلظت یتش طى سا ت ت ث دی ک دس سؿذ و هقذاس کلش فیل تشگ هتؼاقة آى صى خک گیا تش اثش وضیؼتی هیک سیضایی حاكل ؿذ ت د ؼثت داد ذ. تا ایي حال دس پظ ی دس اػپا یا ػا تیهتش( ؿذ )جذ ل 4(. هقایؼ هیا گیي تش نک ؾ د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی داسای اختالف هؼ یداسی ت د ت ح ی ک ط ل سی دس تیواس ای تلقیح هیک سیضایی دس ػط ح هختلف ک د فؼفات صیؼتی )ت تشتیة 17/4 20/41 25/3 ػا تیهتش( دس هقایؼ تا تیواس ای ػذم تلقیح دس ػط ح ک د فؼفات صیؼتی )15/8 15/6 16/03 ػا تیهتش( تشتشی قاتل هالحظ ای داؿت )جذ ل 5(. دس آصهایی اػتفاد اص تاکتشی Psudomo sp ت وشا هیک سیضا ػولکشد سی گ ذم 00

8 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... ت ح ی ک غلظت یتش طى دا دس تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی )%3/6( دس هقایؼ تا تیواس ػذم تلقیح کاستشد 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی )%2/55( %41/17 افضایؾ یافت )جذ ل 5(. ت ظش هیسػذ ک س اػاصی هطل ب یتش طى ت ػط ک د فؼفات صیؼتی ػطح جزب ه اػثی ک قاسچ هیک سیضایی تشای گیا هیضتاى فشا ن آ سد اػت هیت ا ذ ت یک اثش هاسکتی دس جزب ػ اكش هؼذ ی ظیش یتش طى تثذیل اص طشیق افضایؾ صى خک گیا صى ضاس دا ه جة ت ث د غلظت یتش طى دس دا ؿ د. وضیؼتی تادام تا گ ت هی هیک سیضا غلظت یتش طى سا دس گیا کا ؾ داد )س لذاى- فاگاد وکاساى 1982(. نچ یي هیاى ػطح ا ل ػ م ک د فؼفات صیؼتی تفا ت هؼ یداسی ج د داؿت ت ح ی ک غلظت یتش طى دا تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )3/08 دسكذ( دس حذ د 23 دسكذ تیؾتش اص كفش کیل گشم دس کتاس )2/5 دسكذ( ؿذ )جذ ل 5(. ػا ی وکاساى )2008( اظ اس داؿت ذ ک کاستشد ک د فؼفات صیؼتی هیضاى یتش طى دا سا افضایؾ هید ذ. هقایؼ هیا گیي ای اثشات هتقاتل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی یض داسای اختالف هؼ یداسی ت د تیمار جديل 6- مقایس میاوگیه صفات کمی ي کیفی گطىیش تحت تاثیز ک د ای سیستی ي دامی ي ضا د تؼذاد ؿاخ ای فشػی گلد ذ ط ل سی )ػا تیهتش( غلظت یتش طى دا )دسكذ( غلظت فؼفش دا )دسكذ( غلظت پتاػین دا )دسكذ( ػولکشد ػشؿاخ گل- داس )کیل گشم دس کتاس( ػولکشد دا )کیل گشم دس کتاس( g 1510/6 1261/33 0/7 2/05 2/07 12/7 5/76 M 1 P 1 F 1 g 890/ /67 0/69 2/16 2/01 10/4 5/23 M1P1F2 820/ g 0/72 2/3 e- fg 2/31 8/56 4/3 M 1 P 1 F 3 810/ g 0/72 fg 2/27 g 2/27 e- 15/66 8/8 g M 1 P 2 F g 1341/67 0/61 2/01 2/2 11/5 4/9 M 1 P 2 F 2 e g 0/6 2/4 d- 2/03 17 d- 10/06 M1P2F g fg - e- f- 1446/33 0/75 2/62 2/54 10/93 9/36 M1P3F1 fg 1231/ ef g 1242/67 0/7-2/66 2/09 11 e- 10/56 M 1 P 3 F 2 ef 1300/89 g 1294/33 0/91 2 2/5 e /4 e- M 1 P 3 F 3 -g fg 1390 def /73 2/82 3 de 14/13 12/9 d- M 2 P 1 F 1 -g -g 1636 de 0/83 2/84 2/04 12/4 14/63 M2P1F2 1700/67 de 1489/33 -e 1700/67 0/71 -e 2/93 de 2/89 8/63 -g 15/23 M 2 P 1 F e -d 1767/67 0/91 -d 2/99 3 de -e 20/43 d- 12/73 M 2 P 2 F 1 -d 1581/ /33 0/72 -e 2/97 2/93 d 21/26 e-d 10/26 M 2 P 2 F d /03 3/2 3/25 23/6 -d 18/76 M 2 P 2 F /33 1/3 3 3/25 23/36 11/7 e- M2P3F1 g 1246/33 1/34 d- 2/43 fg 2/33 17/7 d- 23/4 M 2 P 3 F g 1902/67 1/41 3/67 3/93 26/83 23/5 M2P3F3 1780/67 986/33 g 1316/67 0/76 d- 2/43 fg 2/33 13/4 g ؿا ذ 6/76 دس ش ػت ى هیا گیي ایی ک حذاقل یک حشف هتشک داس ذ تفا ت هؼ یداسی اص ظش آصه ى ت کی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ ذاس ذػذم تلقیح هیک سیضا = 1 M تلقیح هیک سیضا= M 2 ک د فؼفات صیؼتی )P( دس ػ ػطح =0( 1 P 3 ;7 P 2 ;35 P کیل گشم دس کتاس( ک د داهی )F( دس ػ ػطح ;0( 1 F 3 ;20 F 2 ;10 F تي دس کتاس( 05

9 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 غلظت یتش طى دا تش اثش کاستشد 20 تي دس کتاس ک د داهی )%2/87( دس حذ د %8 تیؾتش اص ػذم هلشف ک د داهی دس کتاس )%2/66( ؿذ )جذ ل 4(. نچ یي کاست ی ه لي )2008( اظ اس داؿت ذ ک اػتفاد اص ک د داهی ه جة افضایؾ ػ اكش هؼذ ی دا هیؿ د. هطاتق اطالػات حاكل اص تایج تجضی اسیا غ غلظت یتش طى دا ت ػط تیواس ای هختلف ک د ای صیؼتی داهی ؿا ذ اختالف هؼ یداسی دس ػطح احتوال %1 داؿت )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کوتشیي غلظت یتش طى دا )%2/01( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی د تي دس کتاس ک د داهی تیؾتشیي غلظت یتش طى دا )%3/93( هشت ت تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس حذ د %16 کنتش %68 تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )%2/33( ؿذ )جذ ل 6(. غلظت فسفز داو تایج حاكل اص تجضی اسیا غ اى داد ک تاثیش تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی دس ػطح احتوال یک دسكذ ک د داهی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ تش غلظت فؼفش دا هؼ یداس اػت )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي تلقیح هیک سیضایی )2/7 دسكذ( ػذم تلقیح )2/38 دسكذ( تفا ت هؼ یداسی ج د داسد ت ح ی ک غلظت فؼفش دا دس تلقیح تا هیک سیضا حذ د 13 دسكذ تیؾتش ت د )جذ ل 4(. چادسی وکاساى )2007( تا کاستشد د گ اص قاسچ هیک سیضا گضاسؽ کشد ذ ک هیضاى فؼفش ا ذام ایی دسه ؼثت ت ؿا ذ افضایؾ یافت اػت. لی دس تحقیقی ک ت ػط ک پتا وکاساى )2006( تش س ی سیحاى ا جام گشفت هالحظ ؿذ ک غلظت فؼفش دس تیي گیا اى هیک سیضایی ؿا ذ داسای تفا ت هؼ یداسی ث د. ت ظش هیسػذ ک وضیؼتی هیک سیضایی اص طشیق جزب ه اػة فؼفش ا تقال آى ت گیا گ یض یض افضایؾ صى خک گیا ت یظ دا ه جة ت ث د غلظت فؼفش دس دا ؿذ. هیاى ػط ح ک د فؼفات صیؼتی یض اختالف هؼ ی- داسی ج د کاستشد داؿت ت ح ی ک غلظت فؼفش تش اثش 70 کیل گشم دس کتاس )%3/04( دسحذ د %21 تیؾتش اص كفش کیل گشم دس کتاس )%2/51( ؿذ )جذ ل 6(. ػ ذسا وکاساى )2002( اى داد ذ ک کاستشد یک ػ ؽ اص تاکتشی ای حلک ذ فؼفات وشا تا ػ گ فؼفات ه جة ت ث د هؼ یداس غلظت فؼفش دس غالف تشگ دس هشاحل هختلف سؿذی ها ذ پ ج د ی )%5/153( دس هقایؼ تا ؿا ذ )%0/14( ؿذ. آى ا ػ اى کشد ذ ک افض دى ایي تاکتشی ت خاک ضوي افضایؾ فؼالیت آى ت ث د حاللیت فؼفش دس سیض ػفش قادس ت تاهیي ه اػة فؼفش ه سد یاص گیا دس هشاحل هختلف سؿذی ت ث د غلظت فؼفش آى خ ا ذ ؿذ. نچ یي تیي ػطح ا ل ػ م ک د داهی تفا ت هؼ یداسی ج د داؿت ت ط سی ک غلظت فؼفش دا گ یض تش اثش کاستشد 20 تي دس کتاس )%2/85( دس حذ د %6/7 تیؾتش اص كفش تي دس کتاس )%2/67( ؿذ )جذ ل 4(. کاست ی ه لي داؿت ذ )2008( اظ اس ک اػتفاد اص ک د داهی ه جة افضایؾ ػ اكش هؼذ ی دا هیگشدد. طثق اطالػات حاكل اص تایج تجضی اسیا غ غلظت فؼفش دا گ یض ت ػط تیواس ای هختلف ک د ای صیؼتی داهی ؿا ذ یض داسای اختالف هؼ یداسی دس ػطح احتوال %1 ؿذ )جذ ل 3(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کنتشیي غلظت فؼفش دا )%2( هشت ػذم تلقیح هیک سیضا فؼفات صیؼتی ت تیواس کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس ک د 20 تي ک د داهی تیؾتشیي غلظت فؼفش دا )%3/67( هشت ت تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس حذ د %21 کنتش %51 تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )%2/43( ؿذ )جذ ل 5(. 05

10 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... دس تفؼیش تیج ت دػت آهذ هیت اى اظ اس داؿت ک هلشف ک د ای صیؼتی هطل ب اص طشیق ایجاد اثشات تذیذ ک ذ هثثت تا یکذیگش ضوي س اػاصی ک ذ هذا ام فؼفش اص ه اتغ آلی هؼذ ی ه ج د دس خ د خاک )ک هاس ػی گ 2001( قادس اػت تا ه جة تاهیي فؼفش ه سد یاص گ یض دس ط ل د س سؿذ ؿ د هتؼاقة آى غلظت دس دا ت ث د یاتذ. دس ای جا ن ها ذ هیؿ د ک هلشف ک د ای صیؼتی هطل ب اص طشیق اثش افضایی تق یت ک ذ ای ک تشای جزب ػ اكش غزایی ت ج د هیآ سد )هاستی ض وکاساى 2003( هیت ا ذ ه جة افضایؾ جزب ػ اكش هؼذ ی ظیش فؼفش ت ث د غلظت آى دس دا گ یض ؿ د. غلظت پتاسیم داو تایج حاكل اص تجضی اسیا غ اى داد ک تاثیش ش ػ ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی ک د داهی دس ػطح احتوال یک دسكذ اثش هتقاتل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ تش غلظت پتاػین دا گ یض هؼ یداس اػت )جذ ل.)3 هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي تلقیح هیک سیضایی )%1/02( ػذم تلقیح )%0/77( تفا ت قاتل ت ج ی ج د داسد ت ح ی ک غلظت پتاػین دا دس تلقیح تا هیک سیضا دس حذ د %32/4 تیؾتش ت د )جذ ل 4(. دس تحقیقی ک ت ػط ؿاکلی وکاساى )2004( تش س ی ػی ؿثذس ت هی اهشیکا دس تلقیح تا گ ای اص قاسچ هیک سیضا ت ام Glomus nterdes ا جام گشدیذ غلظت پتاػین گیا )%1/78( دس هقایؼ تا تیواس ؿا ذ )%0/8( افضایؾ یافت. آى ا ایي افضایؾ غلظت سا ت ت ث د وضیؼتی هیک سیضایی ک ه جة گؼتشؽ ف ر هطل ب یف ای خاسجی قاسچ ت ه افز تاسیک خاک ؿذ ت د ؼثت داد ذ. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک هیاى ػطح ا ل ػ م ک د فؼفات صیؼتی اختالف هؼ یداسی ج د داسد ت ح ی ک غلظت پتاػین تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )%1/04( دس حذ د %35 تیؾتش اص كفش کیل گشم دس کتاس )%0/77( ؿذ )جذ ل 4(. هقایؼ هیا گیي ای اثشات هتقاتل د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی یض داسای اختالف هؼ یداسی ت د ت ح ی ک غلظت پتاػین دا دس تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی )%1/22( دس هقایؼ تا تیواس ػذم تلقیح کاستشد 35 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی )%0/84( %69 افضایؾ یافت )جذ ل 5(. دس ای جا یک اثش تق یت ک ذ دس تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی ت طشص هحؼ ػی وایاى هیؿ د. هیاى ػطح ا ل ػ م ک د داهی یض اختالف هؼ ی- داسی ج د داؿت ت ح ی ک غلظت پتاػین تش اثش کاستشد 20 تي دس کتاس )%0/97( دس حذ د %18/2 تیؾتش اص كفش تي دس کتاس )%0/82( ؿذ )جذ ل 4(. یافت ای صالش )2007( تش س ی گ ج فش گی یض هثیي ایي اهش ت د. ا ج د ت ظین ک ذ ای سؿذ گیا ی افضایؾ جزب ػ اكش هؼذ ی ظیش پتاػین دس تیواس ای حا ی ک د داهی سا ت ػ اى دلیل ػوذ افضایؾ غلظت پتاػین دس هقایؼ تا تیواس ػذم هلشف دا ؼت. هطاتق اطالػات حاكل اص تایج تجضی اسیا غ غلظت پتاػین دا گ یض ت ػط تیواس ای هختلف ک د ای صیؼتی داهی ؿا ذ یض داسای اختالف هؼ ی- داسی ت د )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کن- تشیي غلظت پتاػین دا )%0/6( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد 35 کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی تیؾتشیي غلظت پتاػین دا )%1/41( هشت ت تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس حذ د %26 کنتش %85 تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )%0/76( ؿذ )جذ ل 6(. هیگا ذ وکاساى )2004( یض ت ایي تیج سػیذ ذ ک تلقیح کشفغ تا ک د ای صیؼتی ه جة افضایؾ هؼ یداس هحت ای پتاػین گیا دس هقایؼ تا ؿا ذ ؿذ. 05

11 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 هلشف ک د ای صیؼتی هطل ب ت دلیل اثش افضایی تق یت ک ذ ای ک تیي آى ا ج د داسد )هاستی ض وکاساى 2003( هیت ا ذ ه جة افضایؾ جزب ػ اكش هؼذ ی ظیش پتاػین ت ث د غلظت آى دس دا گ یض ؿ د. عملکزد سز ضاخ گلدار تایج حاكل اص تجضی اسیا غ داد ا اى داد ک تاثیش ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی ک د داهی دس ػطح احتوال یک دسكذ اثش هتقاتل د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی دس ػطح احتوال پ ج دسكذ تش ػولکشد ػشؿاخ گلداس گ یض هؼ یداس اػت )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تیي ػط ح تلقیح هیک سیضایی تفا ت هؼ یداسی ج د داسد ت ح ی ک ػولکشد ػشؿاخ گلداس دس تلقیح تا هیک سیضا )1778/59 کیل گشم دس کتاس( دس هقایؼ تا ػذم تلقیح )1368/56 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د 29/9 دسكذ تیؾتش ت د )جذ ل 4(. خل تی وکاساى )2005( دس آصهایی اظ اس داؿت ذ ک دلیل ایي اهش هکا یضم ػول قاسچ هیک سیضی دس جزب فؼفش اػت. پغ اص س یؾ اػپ س ای قاسچی گؼتشؽ آى ا دس سیض ػفش تخی اص سیؼ ا اسد ػیؼتن سی گیا هیؿ ذ ت ط س هؼتقین ػطح جزب سی سا افضایؾ هید ذ. سیؼ ای تش ى سی ای یض تا تشؿح اػیذ ای آلی حل ک ذ فؼفات ای هحل ل ظیش اػیذ هالیک جزب فؼفش ت ػط گیا سا افضایؾ هید ذ. دس تیج ػولکشد ػش ؿاخ گلداس سا دس ؿشایط کاستشد قاسچ هیک سیضا افضایؾ هید ذ. هیاى ػط ح هختلف ک د فؼفات صیؼتی یض اختالف هؼ یداسی ج د داؿت ت ح ی ک ػولکشد ػشؿاخ گلداس تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )1706/89 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د 18/2 دسكذ تیؾتش اص كفش کیل گشم )1443/39 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د 8/6 دسكذ تیؾتش اص 35 کیل گشم )1570/44 کیل گشم دس کتاس( ؿذ )جذ ل 4(. صایذ وکاساى )2003( یض افضایؾ صیؼت ت د ا ذام ایی سا فؼفات صیؼتی گضاسؽ کشد ذ. تش اثش کاستشد ک د هقایؼ هیا گیي اثشات هتقاتل د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی اى داد ک ػولکشد ػشؿاخ گل- داس دس تیواس ای تلقیح هیک سیضایی دس ػط ح هختلف ک د فؼفات صیؼتی ت تشتیة 1885/97( 1787/ /07 کیل گشم دس کتاس( دس هقایؼ تا تیواس ای ػذم تلقیح دس ػط ح ک د فؼفات صیؼتی )1527/ /97 کیل گشم دس کتاس( تشتشی قاتل 1352/87 هالحظ ای داؿت ک تیا گش کاسایی ػیؼتن وضیؼتی هیک سیضایی دس ا تقال ػ اكش غزایی ت گیا هیضتاى اػت )جذ ل 5(. دس آصهایی دیگش گضاسؽ ؿذ ک تلقیح ساصیا )تذساى كف ت 2004( سصهاسی )لیثی وکاساى 2006( تا گ ای هختلف اصت تاکتش قاسچ هیک سیضا ػثة افضایؾ صیؼت ت د گیا ؿذ. ایي دس حالی اػت ک آ ت غ وکاساى )2007( اى داد ذ ک دس گیا اى تیواس ؿذ تا ه اتغ هختلف فؼفات تذ ى تلقیح تا هیک سیضا صى خک ا ذام ایی تیؾتش اص گیا ا ی ت د ک تا ه اتغ هختلف ػ گ فؼفات وشا تا هیک سیضا تیواس ؿذ ت د ذ. آى ا ایي ػذم تاثیش سا ت ػذم ت ا ایی ػ ی قاسچ ت کاس سفت دس وضیؼتی تا ػ یا س ا ػاصی اػیذ ای آلی ستط داد ذ. نچ یي تیي ػط ح ا ل ػ م ک د داهی تفا ت هؼ یداسی ج د داؿت ت ط سی ک ػولکشد ػشؿاخ گلداس ک د داهی )1617/94 تش اثش کاستشد 20 تي دس کتاس کیل گشم دس کتاس( دس حذ د 5/6 دسكذ تیؾتش اص كفش تي دس کتاس )1531/17 دس کتاس( ؿذ )جذ ل کیل گشم 4(. تایج تشسػی ای کاس تا )2009( یض هثیي آى ت د ک کاستشد ک د داهی ه جة ت ث د ػولکشد گیا داس یی گ یض تحت ؿشایط هضسػ ای هی- ؿ د. ک د داهی یض ت احتوال صیاد اص طشیق قذست صیاد جزب آب فشا وی هطل ب ػ اكش غزایی پشهلشف کنهلشف تش س ی هیضاى فت ػ تض ت لیذ صیؼتت د گ یض تاثیش هثثت گزاؿت ه جة ت ث د ػولکشد ػشؿاخ گلداس گ یض ؿذ. 04

12 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... طثق تایج تجضی اسیا غ تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی ؿا ذ تاثیش هؼ یداسی تش ػولکشد ػشؿاخ گلداس گ یض داؿت )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کنتشیي ػولکشد ػشؿاخ گلداس )1132/67 کیل گشم دس کتاس( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد كفش کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی د تي دس کتاس ک د داهی تیؾتشیي ػولکشد ػشؿاخ گل- داس )1902/67 کیل گشم دس کتاس( هشت ت تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت د ک ت تشتیة دس حذ د 16 دسكذ کنتش 44 دسكذ تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )1316/67 کیل گشم دس کتاس( ؿذ )جذ ل 6(. تایج تحقیق ی ػف وکاساى )2004( حاکی اص آى اػت ک دس گیا داس یی هشین گلی اػتفاد اص ک د ای صیؼتی ػثة افضایؾ صى خک ا ذام ای ایی گیا دس چیي ا ل د م طی د فلل ؿذ. ایي هحققاى اظ اس داؿت ذ ک کاستشد ک د ای صیؼتی حا ی سیضه ج دات جایگضی ی آى ا تا ت ظین- ک ذ ای سؿذ هل ػی دس ت ث د یظگی ای سؿذی هشین گلی کاسایی تاالیی داسد. عملکزد داو تایج حاكل اص تجضی اسیا غ اى داد ک تاثیش تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی اثش هتقاتل ایي د ػاهل نچ یي ک د داهی دس ػطح احتوال یک دسكذ تش ػولکشد دا هؼ یداس ؿذ )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک تلقیح تا هیک سیضا )1579/15 کیل گشم دس کتاس( دس هقایؼ تا ػذم تلقیح )1015/67 کیل گشم دس کتاس( ػولکشد دا سا دس حذ د 55 دسكذ افضایؾ داد )جذ ل 4(. تایج ت دػت آهذ دس ایي تحقیق تا یافت ای گ پتا وکاساى )2002( دس ؼ اع هطاتقت داسد. یکی اص ه نتشیي آثاس کاستشد قاسچ ای هیک سیضا افضایؾ ػولکشد گیا اى صساػی اػت. قاسچ ای هیک سیضا اص طشیق ف ر هیلیؼی م قاسچ دس خاک ه جة افضایؾ ػطح تواع سی ا ت د یال آى افضایؾ ػولکشد هیؿ د )کاسلیي تش ى 1982(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک هیاى ػط ح ک د فؼفات صیؼتی اختالف هؼ یداسی ج د داسد ت ح ی ک ػولکشد دا تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )1510/61 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د %34/22 تیتش اص كفش کیل گشم دس کتاس )1125/44 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د 20/25 دسكذ تیؾتش اص 35 کیل گشم دس کتاس 1256/17( کیل گشم دس کتاس( ؿذ )جذ ل 4(. تحشیک سؿذ افضایؾ ػولکشد دا سا هیت اى ت ت لیذ اکؼیي جیثشلیي ت ػط تاکتشی ای حلک ذ فؼفات ؼثت داد )ػتاس گاػ س 1987(. هقایؼ هیا گیي اثشات هتقاتل د ػاهل تلقیح هیک سیضایی ک د فؼفات صیؼتی یض داسای اختالف هؼ یداسی ت د ت ح ی ک ػولکشد دا دس تیواس ای تلقیح هیک سیضایی دس ػط ح هختلف ک د فؼفات صیؼتی )1736/2 1435/ /7 کیل گشم دس کتاس( داسای تشتشی قاتل هالحظ ای دس هقایؼ تا تیواس ای ػذم تلقیح دس ػط ح ک د فؼفات صیؼتی ) /63 948/1 کیل گشم دس کتاس( ت د ک تیا گش کاسایی ػیؼتن وضیؼتی هیک سیضایی دس ا تقال ػ اكش غزایی ت گیا هیضتاى اػت )جذ ل 5(. دس پظ ی افضایؾ ػولکشد دا ت افضایؾ جزب ػ اكش غزایی ت یظ فؼفش ت ث د فت ػ تض گیا اى هزک س ؼثت داد ؿذ )ػی ک کاپ س 1999(. نچ یي آى ا اظ اس داؿت ذ ک هوکي اػت ک ت لیذ سه ى ای گیا ی ک ت ػط ایي سیضجا ذاس ا ك ست هیگیشد داسای تاثیش تحشیک ک ذگی تش س ی وضیؼتی هیک سیضایی تاؿذ ه جة افضایؾ ػولکشد دا ؿ د. دس ایي تحقیق آؿکاس ؿذ ک جزب تیؾتش فؼفش یض ت ػط گیا اى رکش ؿذ هیت ا ذ ت دلیل ت ث د حاللیت ایي ػ لش ا تقال آى تیي ػطح ا ل ػ م ک د داهی تفا ت هؼ یداسی ج د داؿت ت ط سی ک ػولکشد دا تش اثش کاستشد 70 کیل گشم دس کتاس )1341/78 کیل گشم دس کتاس( دس حذ د %6/87 تیؾتش اص كفش کیل گشم دس کتاس )1255/44 کیل گشم دس کتاس( ؿذ )جذ ل 4(. تشسػی- ای ت ػط یف ای هیک سیضا تاؿذ. 55

13 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 کاس تا )2009( یض هثیي آى ت د ک کاستشد ک د داهی ه جة ت ث د ػولکشد گیا داس یی گ یض تحت ؿشایط هضسػ ای هیؿ د. طثق تایج تجضی اسیا غ تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی ؿا ذ تاثیش هؼ یداسی دس ػطح احتوال %1 تش ػولکشد دا داؿت )جذ ل 2(. هقایؼ هیا گیي ا اى داد ک کنتشیي ػولکشد دا )810 کیل گشم دس کتاس( هشت ت تیواس ػذم تلقیح هیک سیضا کاستشد 35 کیل گشم دس کتاس ک د فؼفات صیؼتی 20 تي دس کتاس ک د داهی تیؾتشیي ػولکشد دا )1780/67 کیل گشم دس کتاس( هشت ت تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت د ک ت - تشتیة دس حذ د %21 کنتش %80 تیؾتش اص ؿا ذ ؿیویایی )986/33 کیل گشم دس کتاس( ؿذ )جذ ل 4(. ت ظش هیسػذ ک تیواس ای ک د ای صیؼتی داهی هطل ب دس هقایؼ تا ؿا ذ ؿیویایی ت هشاتة ؿشایط ه اػةتشی سا تشای افضایؾ ػولکشد فشا ن هیآ س ذ. تؼیاسی اص هحققاى تش ایي ػقیذ ؼت ذ ک گیا اى کت ؿذ دس ػیؼتن کا سصی اسگا یک ت ػلت ت ث د کیفیت خاک اغلة یتاهیي C B تشکیثات ف لی تتاکاستي هتات لیت ای ثا ی تیؾتشی ؼثت ت گیا اى ؿیویایی )گیا ا یک دس یک ػیؼتن هتذا ل سؿذ هیک ذ( داس ذ ػولکشد ت تشی ت لیذ هیک ذ )سهثیالک ؿا 2004(. وتیج گیزی کلی طثق تایج ایي پظ ؾ تیواس تلقیح تا هیک سیضا هلشف 70 کیل گشم ک د فؼفات صیؼتی 20 تي ک د داهی ت تشیي ؿشایط سا ج ت دػتیاتی ت تیتشیي ػولکشد کوی کیفی دس گیا داس یی گ یض دس ػیؼتن کا سصی پایذاس فشا ن آ سد اػت. مىابع اهاهی ع س ؽ ای تجضی گیا )جلذ ا ل(. شی ؿواس 982. ه ػؼ خاک آب. 128 ف. اهیذتیگی س س یافت ای ت لیذ فشآ سی گیا اى داس یی. جلذ 2 ا تاسات طشاحاى ش. 349 ف. ج اى م. ک چکی آ. ػفیذکي ف تاثیش کت اسگا یک تات (.L (Mtrr momll تش تشکیة ؿیویایی آى. پظ ؾ ػاص ذگی :87. تشسػی اػا غ ا ذام ای ایی هی گ یض. تحقیقات گیا اى داس یی هؼطش ایشاى : ؿشیفی ػاؿ سآتادی ا. اهیي ؽ. س. هیشصا م. سض ا ی م تاثیش ػیؼتن ای تغزی گیا )ؿیویایی تلفیقی اسگا یک( تش کیفیت گیا داس یی ساصیا. پظ ؾ ػاص ذگی :56 ػلی آتادی فشا ا ی ح. استاب ع. ػثاع صاد ب تاثیش ػ پش فؼفات تشیپل ت ؾ کن آتی ک د تی ل طیک Glomus o تش تؼذادی اص كفات کوی کیفی گیا داس یی.L.Corndrum stvum فلل اه تحقیقات گیا اى داس یی هؼطش ایشاى. 24)1(: هشادی س. سض ا ی هقذم ج. لیشی هحالتی م. لکضیاى ا تشسػی تاثیش ک د ای تی ل طیک آلی تش ػولکشد دا هیضاى اػا غ گیا ساصیا vulgre(.)foenulum هجل پظ ؾ ای صساػی ایشاى. 7)2(: Anton s, P.M., Sneder, K., Hlls, D., Klronomos, J.K Cn te rusulr myorrzl fungus Glomus ntrrdes tvely molze P from rok posptes? Pedoolog. 51: Arrgd, C.A., Herrer, M.A., Ompo, J.A Benefl effet of sproe nd rusulr myorrzl fung on growt of Eulyptus gloules o-ultured wt Glyne mx n sol ontmnted wt evy metls. J Envron Mng. 84: Bn, A.H., Antoun, H Effet of Tlems pospte rok-solulzng mroorgnsms on posporus uptke nd yeld of feld-grown wet (Trtum estvum L.) n Ml. Plnt Sol: 23: Bdrn, F.S., Sfwt, M.S Respoe of fennel plnts to orgn mnure nd o-fertlzers n replement of eml fertlzton. Egyp J Agr Res. 82(2): Bremner, J.M., Mulvney C.S Ntrogen - totl. In: Pge, A.L. (Ed.), Metods of Sol Anlyss, Prt 2. Amern Soety of Agronomy nd Sol Sene, Mdson Crlng, D.E., Brown, M.F Antomy nd pysology of vesulr-rusulr nd non myorrzl roots. Pyto Ptol. 72:

14 تاثیر کودهای زیستی و آلی بر روی... Crru., A Ntrogen fertlzton n ornder (Corndrum stvum L.): revew nd Met-nlyss. J food Agr. 89(6): Cudry, V., Kpoor, R., Btngr, A.K Effets of rusulr myorrz nd posporus pplton on rtemsnn onentrton n Artems nnu L. Myorrz. 17: Copett, A., Lngue, G., Bert, G Effets of tree AM fung on growt, dstruton of glndulr rs, nd essentl ol produton n Omum slum L. vr. Genovese. Myorrz. 16: Courtney, R.G., Mullen, G.L Sol qulty nd rley growt s nfluened y te lnd pplton of two ompost types. Bores Tenol. 99: Demt, S Influene of rusulr myorrz on some pysologl growt prmeters of pepper. Turk J Bol. 28: Gee, G.W., Buder, J.W Prtle-sze nlyss. PP In: A. Klute (Ed.). Metods of Sol Anlyss, Prt 1. Pysl nd Mnerlogl Metods, Amern Soety of Agronomy, Mdson, WI. Gopt, M.L., Prsd, A.M., Rm, M., Kumr, S Effet of te vesulr-rusulr myorrzl (VAM) fungus Glomus fsultum on te essentl ol yeld relted rters nd nutrent n te rop of dfferent ultvrs of mentol mnt (Ment rves) under feld ondto. Bores Tenol. 81: Gyneswr, P., Nres, G., Kumr, L., Prek, J., Poole, P.S Role of sol mroorgnsms n mprovng P nutrton of plnts. Plnt Sol. 245: Josee, N., Mentreddy., S., Ydv, K Myorrzl fung nd growt nd development of mropropgted Sutellr ntegrfol plnts. Indust Crops Produts. 25: Kpoor, R., Gr, B., Mukerj, K.G Myorrzton of ornder (Corndrum stv) to enne te onentrton nd qulty of essentl ol. J S Food Agr. 82(4): Klvt, M.A., Mozfr, A., Smdlter, U Quntfton of wter uptke y rusulr myorrzl ype nd ts sgnfne for lef growt, wter relto, nd gs exnge of rley sujeted to drougt stress. Plnt Bol Stuttgrt. 7: Kumr, V., Sng, K.P Enrng vermompost y ntrogen fxng nd pospte solulzng ter. Bores Tenol. 76: Lety, S., El-Mesery, T.A., Adll, E.F Effet of ofertlzer, ell stlzer nd rrgton regme on Rosemry erge ol qulty. J App S Res. 2: Mrt, A.L.C., Btg, O.C., Cmrgo, O.A., Contrell, H Corn yeld nd uptke of Cu, Mn nd Zn from sowge slodge- mend sol wt nd wtout lmng. Revst Bsl Deen. 27: Mged, H.A., Amed, A.E., d El-Gny, B.F Effet of dfferent terl str s ofertlzer gents on growt, produton nd ol of Apum grveole under lreous sol. Ar Unv J Agr S. 12(2): Olsen S.R., Sommers, L.E Posporus, In: Pge A.L. ed. Metods of sol nlyss, prt 2, Ceml nd Mroologl propertes, Sol Sene Soety of Amern Journl, Mdson Remlkowsk, E Te mpt of orgn grulture on food qulty. Agru S J Rodes, J.D Slnty: eletrl ondutvty nd totl dssolved solds. PP In: D.L. Sprks, A.L. Pge, P.A. Helmke, R.H. Loeppert, P.N. Soltnpour, M.A. Tt, C.T. Joton nd M.E. Sumner (Eds.). Metods of Sol Anlyss, Prt 3.Ceml Metods, Amern Soety of Agronomy, Mdson, Wson, USA. Roldn-Fgrdo, B.E., Bre, J.M., Ompo, J.A., Azon-Agulr, C Te effet of seson on VA myorrz of te lmond tree nd of pospte fertlzton nd spees of endopyte on ts myorrzl dependeny. Plnt Sol. 68: Russo, A., Vettor, L., Fel, C., Fs, G., Morn, G., Toffnn, A Enned mropropgton respoe nd oontrol effet of Azosprllum rslee Sp245 on Prunus ersfer L. lone Mr. S2/5. Plnts.134: Sn, S., Srm, B.K., Sng, D.P., Sng, H.B., Sng, K.P Vermompost ennes performne of plnt growt-promotng rzoter n Cer retnum rzospere gt Slerotum rolfs. Crop Prote. 27: Slo, G.L., Bgyrj, D.J Influene of dfferent AM-fung on te growt, nutrton nd forskoln ontent of Coleus forskol. Myolog Res. 109: Slem A.G., Awd A.M Respoe of ornder plnts to orgn nd mnerl fertlzers fertgted n sndy sols. Egyp J Agr Res. 83 (2): Sttr, M.A., Gur, A.C Produton of ux nd gerell y pospte dssolvng mroorgnsms. Zentrll Mkrool. 142: Srm, A.K Bofertlzers for Sustnle Agrulture. Agroos, Ind. Sokley, F.W., MGrw, R.L., Grrett, H.E Growt nd nutrent onentrton of two ntve forge legumes noulted wt rzoum nd myorz n Mssour, USA. Agroforest Syst. 60:

15 فصلنامه پژوهش در اکوسیستمهای زراعی جلد 1 شماره 4 زمستان 1131 Sng, S., Kpoor, K.K Inoulton wt pospte-solulzng mroorgnsms nd vesulr rusulr myorrzl fungus mproves dry mtter, yeld, nutrent uptke y wet grown n sndy sol. Bolog Fertl Sols. 28: Sundr, B., Ntrjn, V., Hr, K Influene of posporus solulzng ter on te nges n sol vlle posporus nd sugr ne nd sugr yelds. Feld Crops Res. 77: Youssef, A.A., Edrs, A.E., Gom, A.M A omprtve study etween some plnt growt regultors nd ertn growt ormones produng mroorgnsms on growt nd essentl ol omposton of Slv offnls L. Plnt. Ann Agr S. 49: Zed, K.A., Ad El-Hdy, A.H., Ad, H., Nssef, M.A Yeld nd ntrogen ssmlton of wnter wet noulted wt new reomnnt noulnts of rzoter. Pk J Bol S. 6: Zller, J.G Vermompost s susttute for pet n pottng med: Effets on germnton omss lloton, yelds nd frut qulty of tree tomto vretes. Sent Hort. 112:

16 Reser In Crop Eosystems, Vol. 1, No. 4, Wnter 2014 Effets of Bo fertlzer nd Mnure Applton on te sorton of N, P nd K nutrents nd Yeld Quntty n Cornder (Corndrum stvum L.) Astrt Asm Bstm* 1, Mjd Mjdn 2 1- Grdute Student n Agronomy, Guln Unversty, Irn. 2- Assst. Prof., Deprtment Agronomy nd Plnt Breedng, Guln Unversty, Irn. *for Correspondene:.8410@yoo.om Reeved: Aepted: In order to nvestgte te effets of myorrzl fung, pospt ofertlzer nd mnure pplton on quntttve nd qulttve yeld of ornder ftorl experment ws onduted sed rndomzed omplete loks desgn wt 18 tretments nd tree replto s feld experment t Kormd n Te ftors were myorrzl noulton n two levels, pospt ofertlzer nd mnure n tree levels ompned wt ek plot s eml fertlzer (N, P, nd K n te rte of 60, 90, nd 90 Kg -1 ) w ts men omprson wt ofertlzer nd mnure ws performed n rndomzed omplete lok desgn. Results sowed tt te gest numer of rnes (23.5), root lengt (23.83 m), grn N )3.93 %), P (3.67 %), nd K (1.41 %) ontents, yeld of flowerng soots ( Kg -1 ) nd seed yeld ) Kg -1 ) were otned from noulton wt myorrz, pplton of 70 Kg -1 pospte ofertlzer nd 20 ton -1 mnure w were 247, 100, 68, 51, 85, 44 nd 80 % more tn eml ontrol. Sgnfnt nterto were oserved etween myorrzl noulton nd pospte ofertlzer. Aordng to te results of ts study, noulton wt myorrz, pplton of 70 Kg -1 pospte ofertlzer nd 20 ton -1 mnure prepred te est ondton n order to re to te gest yeld qulty nd quntty n ornder n sustnle groeosystem. Key words: Cornder, mnure, myorrz, ntrogen, seed yeld. 64